ന്യൂഡല്‍ഹി: ഇസ്രായേല്‍-പലസ്തീന്‍ സംഘര്‍ഷവും മറ്റ് പ്രാദേശിക വിഷയങ്ങളും തുടരുന്ന സാഹചര്യത്തില്‍, അറബ് രാജ്യങ്ങള്‍ ഇസ്രായേലിനെതിരെ ശക്തമായ നിലപാട് സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്. ചരിത്രപരമായി പലസ്തീന്‍ പ്രശ്‌നത്തോട് ഐക്യദാര്‍ഢ്യം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്ന അറബ് ലോകം, ഇന്ന് വിവിധ രാഷ്ട്രീയ, സാമ്പത്തിക, തന്ത്രപരമായ കാരണങ്ങളാല്‍ നിശബ്ദത പാലിക്കുന്നതായി വിദഗ്ധര്‍ വിലയിരുത്തുന്നു.
2020-ല്‍ ഒപ്പുവച്ച അബ്രഹാം കരാര്‍ പ്രകാരം, യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്‌സ്, ബഹ്‌റൈന്‍, മൊറോക്കോ, സുഡാന്‍ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങള്‍ ഇസ്രായേലുമായി നയതന്ത്രബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു. ഈ രാജ്യങ്ങള്‍ സാമ്പത്തിക, സാങ്കേതിക, വ്യാപാര മേഖലകളില്‍ ഇസ്രായേലുമായി സഹകരിക്കുന്നു. സൗദി അറേബ്യ പോലുള്ള രാജ്യങ്ങള്‍ ഔദ്യോഗികമായി കരാര്‍ ഒപ്പിട്ടിട്ടില്ലെങ്കിലും, ഇസ്രായേലുമായി പരോക്ഷമായ ബന്ധം നിലനിര്‍ത്തി. ഈ നോര്‍മലൈസേഷന്‍ പ്രക്രിയ ഇസ്രായേലിനെതിരെ ശക്തമായ നടപടികള്‍ എടുക്കുന്നതിന് തടസ്സമാകുന്നതായാണ് റിപ്പോര്‍ട്ട്.
ഇറാനും ഇസ്രായേലും തമ്മിലുള്ള ശത്രുത മിഡില്‍ ഈസ്റ്റില്‍ നിര്‍ണായകമാണ്. സൗദി അറേബ്യ, യുഎഇ, ജോര്‍ദാന്‍ തുടങ്ങിയ സുന്നി ഭൂരിപക്ഷ രാജ്യങ്ങള്‍ ഇറാന്റെ പ്രാദേശിക സ്വാധീനത്തെ ഭയക്കുന്നു. ഇറാന്‍ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന ഹിസ്ബുള്ള, ഹൗതി, ഹമാസ് തുടങ്ങിയ ഗ്രൂപ്പുകള്‍ക്കെതിരെ ഇസ്രായേലിന്റെ നിലപാട് ഈ രാജ്യങ്ങള്‍ക്ക് പ്രയോജനകരമാണ്. 2024 ഏപ്രിലില്‍ ഇറാന്റെ മിസൈല്‍ ആക്രമണത്തിനെതിരെ ജോര്‍ദാനും സൗദി അറേബ്യയും ഇസ്രായേലിനെ പിന്തുണച്ചത് ഇതേ കാരണത്താലാണെന്നു പറയാം.
അറബ് രാജ്യങ്ങളില്‍ പലതും അമേരിക്കയുമായി ശക്തമായ സൈനിക, സാമ്പത്തിക ബന്ധം പുലര്‍ത്തുന്നതും ഇസ്രായേലിനോടുള്ള വിധേയത്വത്തിന് കാരണമാണ്. ജോര്‍ദാന്‍, ഈജിപ്ത് എന്നിവ ഇസ്രായേലില്‍ നിന്ന് ജലം, ഊര്‍ജ്ജം തുടങ്ങിയ അവശ്യവസ്തുക്കള്‍ക്ക് ആശ്രയിക്കുന്നു.
അറബ് ജനതയില്‍ ഭൂരിഭാഗവും പലസ്തീന്‍ പ്രശ്‌നത്തോട് ഐക്യദാര്‍ഢ്യം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. 2023 ഒക്ടോബര്‍ 7-ലെ ഹമാസ് ആക്രമണത്തിന് ശേഷം ഗാസയിലെ ഇസ്രായേല്‍ ആക്രമണത്തിനെതിരെ ജോര്‍ദാന്‍, മൊറോക്കോ, ഈജിപ്ത് തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളില്‍ പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ ഉയര്‍ന്നു. എന്നാല്‍, ഈ ജനരോഷം അറബ് ഭരണകൂടങ്ങള്‍ക്ക് ആഭ്യന്തര അസ്ഥിരതയ്ക്ക് കാരണമാകാം.
പലസ്തീന്‍ പ്രശ്‌നം ഒരു കാലത്ത് അറബ് ലോകത്തിന്റെ കേന്ദ്ര വിഷയമായിരുന്നെങ്കിലും, ഇന്ന് പല രാജ്യങ്ങളും സ്വന്തം ആഭ്യന്തര പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ക്ക് മുന്‍ഗണന നല്‍കുന്നു. യെമനിലെ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം, സിറിയയിലെ അസ്ഥിരത, ലെബനന്റെ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി തുടങ്ങിയവ ഈ രാജ്യങ്ങളെ പലസ്തീന്‍ വിഷയത്തില്‍ നിന്ന് അകറ്റുന്നുണ്ട്.
'അറബ് രാജ്യങ്ങള്‍ ഇന്ന് ഒരു ദ്വന്ദ്വനിലപാടിലാണ്. ജനങ്ങളുടെ പിന്തുണ നഷ്ടപ്പെടാതെ ഇസ്രായേലുമായുള്ള തന്ത്രപരമായ ബന്ധം നിലനിര്‍ത്താന്‍ അവര്‍ ശ്രമിക്കുന്നു,' അറബ് സെന്റര്‍ വാഷിംഗ്ടണ്‍ ഡിസിയിലെ ഗവേഷകന്‍ ഡോ. ഖലീല്‍ അല്‍-അനാനി വ്യക്തമാക്കി. പലസ്തീന്‍ വിഷയം ജനങ്ങള്‍ക്ക് വൈകാരികമായി പ്രധാനമാണെങ്കിലും, ഭരണകൂടങ്ങള്‍ക്ക് അവരുടെ സ്വന്തം അതിജീവനമാണ് മുന്‍ഗണനയെന്നും അദ്ദേഹം പറയുന്നു.